A A A

Siedziba władz naczelnych organizmu ludzkiego

Czaszka, osadzona na kręgu szczytowym, zbudowana jest z kości płaskich i różnokształtnych. Dzielimy ją w sposób czysto umowny na część twarzową — trzewioczaszkę — i część mózgową — mózgowioczaszkę. W skład trzewioczaszki wchodzą: szczęka, kość nosowa, kość jarzmowa, kość łzowa, małżowina nosowa dolna, kość podniebienna. Są to elementy parzyste. Do nieparzystych kości trzewioczaszki należą: lemiesz, wchodzący w skład przegrody nosa, i żuchwa. Mózgowioczaszka składa się z parzystych kości skroniowych i ciemieniowych oraz z czterech elementów nieparzystych: kości czołowej, sitowej, klinowej i potylicznej. Spośród wszystkich kości czaszki jedynie żuchwa połączona jest stawem ruchomym z kością skroniową. Pozostałe elementy kostne, zespolone ze sobą w sposób ścisły tzw. „szwami", tworzą praktycznie jednolitą całość i stanowią ochronną obudowę wielu ważnych narządów. Kości mózgowioczaszki — co już z samej ich nazwy wynika — są osłoną najcenniejszego narządu, jakim jest mózgowie. Owa „puszka kostna" na pierwszy rzut oka wydaje się zewsząd zamknięta. Tymczasem na jej podstawie występują liczne różnej wielkości otwory, przez które przechodzą nerwy czaszkowe oraz tętnice i żyły mózgowia. Największy z nich jest otwór potyliczny wielki w tylnej części podstawy czaszki. Jest to połączenie wnętrza mózgowioczaszki z kanałem kręgowym. Po obu stronach otworu znajdują się wspomniane wyżej stawy szczytowo-potyliczne — jedyny łącznik czaszki z resztą kośćca. We wnętrzu jamy czaszkowej, w jej centralnej części, na podstawie, znajduje się tępo ścięta wyniosłość kostna z zagłębieniem w miejscu szczytu. Jest to tzw. siodło tureckie, aw owym zagłębieniu leży przysadka mózgowa — jeden z gruczołów wewnętrznego wydzielania. Na podstawie czaszki leżą również dwie kości skaliste, będące fragmentami kości skroniowych. Mają one kształt ostrosłupów trójściennych ułożonych zbieżnie: podstawą do boku, a szczytem ku przodowi. We wnętrzu tych piramid (taka jest zresztą ich oficjalna nazwa anatomiczna) mają swoją siedzibę dwa ważne narządy zmysłów: słuchu i równowagi.