A A A

Noworodek musi przystosować się do samodzielnego życia

Z pierwszym krzykiem, który wprowadza powietrze do płuc noworodka, zmienia się zasadniczo jego fizjologia. Funkcję oddechową — dostarczanie tlenu dla płodu — pełniło dotąd łożysko. Wejście powietrza do płuc rozszerza zapadnięte do tej pory pęcherzyki płucne, zamienia je w baloniki silnie oplecione naczyniami krwionośnymi. Ponieważ płuca płodu są nieczynne, jego krwiobieg mały płucny jest bardzo zredukowany, do płuc dopływa tylko tyle krwi, ile potrzeba do utrzymania przy życiu tkanki płucnej. Ponadto u płodu krew utleniona, tętnicza, nie jest wyraźnie oddzielona od żylnej. Utleniona krew z łożyska dochodzi do płodu żyłą pępkową i miesza się z krwią żylną w obrębie wątroby i żyły głównej dolnej. Taka zmieszana krew dopływa do prawego przedsionka serca. Tu zostaje jakby rozdzielona na dwie części: jeden duży prąd krwi płynie bezpośrednio do lewego przedsionka serca przez istniejący w przegrodzie międzyprzedsionkowej otwór owalny, a tylko niewielka część krwi zostaje skierowana do prawej komory. Krew z lewego przedsionka dostaje się do lewej komory, a następnie przez aortę do dużego obiegu. Natomiast ta mała część krwi, która dostaje się do prawej komory, przechodzi do tętnicy płucnej i z tego tylko niewielka jej część płynie do płuc, większa część płynie z tętnicy płucnej przez tzw. przewód tętniczy Botalla do aorty i wlewa się do dużego krwiobiegu. W ten sposób dopływ krwi do płuc u płodu jest minimalny. W momencie kiedy zostaje odcięta pępowina i zostaje zahamowany dopływ krwi z łożyska do prawego przedsionka serca, zmniejsza się w nim wskutek tego ciśnienie krwi, a zwiększa równocześnie w lewym przedsionku. Różnica ciśnienia krwi między przedsionkami powoduje zamknięcie zastawką istniejącego między nimi otworu owalnego i odtąd krew z prawego przedsionka nie może już płynąć do lewego. Równocześnie zaciska się ściana przewodu tętniczego Botalla (najprawdopodobniej pod wpływem bodźców nerwowych), wskutek czego staje się on niedrożny i krew z tętnicy płucnej nie może już przepływać do aorty. Cała krew z prawego przedsionka serca kieruje się do prawej komory, a z niej do tętnicy płucnej, przez co krwiobieg mały płucny zostaje w pełni uruchomiony. Krew tętnicza zostaje całkowicie oddzielona od żylnej. Otwór owalny i przewód tętniczy Botalla po niedługim czasie zarastają. W momencie urodzenia dziecko przestaje być odżywiane wyłącznie pozajelitowo, przez krew, a rozpoczyna odżywianie się drogą jelitową. Uruchamianie przewodu pokarmowego następuje stopniowo. Noworodek może przyjmować tylko pokarm płynny, nie wchłania prawie wcale tłuszczów, nie trawi skrobi. Enzymy trawienne włączają się stopniowo, stopniowo też wprowadza się nowe składniki w pokarmie niemowlęcia.