A A A

Łowcy aminokwasów

Ostatnio badania ujawniły w komórce obecność cząsteczek RNA różniących się od RNA-rybosomowego czy też cząsteczek RNA-przekaźników. Ten trzeci rodzaj cząsteczek RNA nie jest przytwierdzony do żadnej ze struktur cytoplazmy i znajduje się w różnych jej obszarach, rozpuszczając się swobodnie w wodzie. Stąd też początkowo cząsteczki te zostały nazwane RNA - rozpuszczalnym*. Różnią się one od RNA-rybosomowego i przekaźników wielokrotnie mniejszą masą cząsteczkową, co jest dowodem, że łańcuchy tych cząsteczek są znacznie krótsze (składają się z kilkudziesięciu nukleotydów). Po dokładnej obserwacji tych cząsteczek stwierdzono, że właściwą ich czynnością w komórce jest „rozpoznawanie" określonych rodzajów aminokwasów, ich „wyłapywanie" i przenoszenie na szablon. Dla każdego aminokwasu musi więc istnieć osobna, inaczej zbudowana cząsteczka owego RNA - przenośnika. Innymi słowy, ile jest rodzajów aminokwasów, tyle co najmniej musi istnieć różnych cząsteczek RNA-przenośnika, różniących się między sobą kolejnością nukleotydów ułożonych w krótkim łańcuchu. Przyjmuje się, że w łańcuchu cząsteczki RNA-przenośnika wyodrębniają się dwie części spełniające odmienne czynności. Funkcją jednej z nich jest „rozpoznawanie" aminokwasu, który uprzednio pobrał energię od cząsteczki ATP, i utworzenie wiązania z tym aminokwasem. Druga część natomiast, będąca trójnukleotydowym fragmentem łańcucha, pełni funkcję „przewodnika", rozpoznaje miejsce na szablonie RNA, na którym ma być umieszczony aminokwas, i tam się umieszcza. Tak więc cząsteczka RNA-przenośnika wykrywa odpowiedni aminokwas, tworzy z nim wiązanie chemiczne i tak przytwierdzony transportuje do określonego miejsca w łańcuchu RNA-rybosomowego. Tam umieszcza się na pewien okres czasu wraz z aminokwasem. Aminokwas sprzęga się wiązaniem peptydowym z podobnie umieszczonymi sąsiadami. Cząsteczki RNA--przenośnika uwalniają się wówczas z szablonu i rozpoczynają od nowa poszukiwanie aminokwasów.