Istnieje wiele rodzajów komórek nerwowych. Różnią się one pomiędzy sobą budową, w zależności od miejsca, w jakim się znajdują, oraz od czynności, jaką spełniają. Niemniej jednak odznaczają się pewnymi cechami wspólnymi, wynikającymi głównie z ich zasadniczej funkcji — przewodzenia bodźców. Komórki nerwowe są wyposażone w charakterystyczne wypustki, stanowiące drogi, którymi wędrują bodźce nerwowe. Wypustki odchodzą od tzw. ciała komórki, będącego tą częścią, w której znajduje się jądro oraz otaczająca je cytoplazma. Nazwa „ciało komórki" nie jest może zbyt słuszna, gdyż wypustki nerwowe są oczywiście również częścią jej ciała. Wyróżniamy dwojakiego rodzaju wypustki. Jeden ich typ przypomina kształtem gałęzie drzewa i nosi nazwę dendrytów. W pojedynczej komórce jest ich zwykle kilka, niekiedy jednak bardzo wiele. Drugim rodzajem wypustek są tzw. aksony, czyli wypustki nerwowe, zwane również włóknami osiowymi. Występują one zawsze pojedynczo w każdej komórce nerwowej, ale mogą się rozgałęziać. Długość ich bywa różna, niekiedy osiąga kilkadziesiąt centy metrów. Owe wypustki nerwowe, na swym przebiegu otoczone różnymi osłonkami, to właśnie popularnie nazywane „nerwy". Komórki nerwowe, czyli neurony, układają się w szeregi, które tworzą różnej długości szlaki przewodzące impulsy, złożone z kilku ogniw, dzięki stykaniu się zakończenia aksonu jednej komórki z ciałem lub wypustką dendrytową komórki drugiej. Takie czynnościowe połączenie (nie jest to połączenie anatomiczne, gdyż istnieje przerwa pomiędzy komórkami w miejscu styku) nazywamy synapsą. Komórka nerwowa nie różni się zasadniczo budową od innych rodzajów komórek. Ma względnie duże jądro, zawierające w większości wypadków pojedyncze jąderko. W cytoplazmie dostrzega się mitochon-ria oraz aparat Golgiego. Poza tym jednak w komórkach nerwowych występują struktury charakterystyczne, nie spotykane w innych rodzajach komórek. Są to neurofibrylle oraz ciałka Nissla. Neurofibrylle przedstawiają się jako cieniutkie włókienka, przebiegające przez całą długość komórki, a więc od dendrytu poprzez ciało komórki i wypustkę nerwową. Zwykle ułożone są w postaci „pęczków". Druga struktura — ciałka Nissla (nazwane tak od nazwiska Franza Nissla, który badał je w ub. stuleciu) pod mikroskopem elektronowym są widoczne jako silnie rozwinięty układ błon szorstkich z dużą ilością rybosomów. Trudno jest sobie przedstawić, dlaczego w komórce nerwowej rybosomy znajdują się w tak dużej ilości. Czynność rybosomów, jak wiemy, jest związana z budową w komórce nowych cząsteczek białka. Istnieje przypuszczenie, że komórka nerwowa stale wytwarza białko, które z ciała komórki przepływa do jej wypustki osiowej. Dlaczego jednak produkcja białka jest tak intensywna? Być może, iż związane jest to z funkcją „pamięci" komórki nerwowej. W tym przypadku bodźce odbierane przez nią utrwalane byłyby w jej cytoplazmie na dłuższy okres czasu jako „zapis" w cząsteczkach białka czy kwasu rybonuklei-nowego, podobny do zapisu na taśmie magnetofonowej, z którego po pewnym czasie komórka zdolna byłaby odtworzyć ów bodziec.